Herhangi bir şikayet nedeniyle en yakın sağlık kuruluşuna gittiğiniz zaman hekiminiz sizden bazı testler isteyecektir. Hatta bazen önlem olarak bile bazı testler istenebilir. İşte bunlar arasında en yaygın olanlardan bir tanesi de tam kan sayımı olarak da bilinen hemogram testidir. Hemogram, hastalara en sık uygulanan tahlillerden bir tanesidir.
Hemogram testi ile kanımızda bulunan hücreler tüm detaylarıyla incelenir. Bu hücreler üzerindeki değişiklikler var olan pek çok hastalığı gösterdiği gibi ileride oluşabilecek bazı hastalıkların da işareti olabilir. Yani sonuçları oldukça ciddiye alınmalıdır. Gelin tam kan sayımı olarak da bilinen hemogram testi nedir tüm detaylarıyla inceleyelim.
Tam kan sayımı olarak da bilinen hemogram nedir?
Hemogram bir kan tahlili yani kan testidir. Yapılan kişinin genel sağlık durumu hakkında bilgi verir. Tam kan sayımı olarak bilinen hemogram ile kanda bulunan farklı hücre gruplarının sayısı başta olmak üzere pek çok özelliği incelenir ve sonuçlar değerlendirilerek kişinin var olan hastalıkları ile ileride oluşabilecek hastalıkları tespit edilir.
En sık uygulanan testlerden olan hemogram ne için yapılır?
- Geçmeyen morarmalar ve kanamalarda
- Halsizlik, yorgunluk ve benzeri belirtiler kronik hale geldiyse
- Tansiyon sorunları kronik hale geldiyse
- Kusma, yüksek ateş, mide bulantısı gibi belirtiler yoğunsa
- Eklem ağrıları kronik hale geldiyse
- Enfeksiyon ve inflamasyon şüphesinde
- Kan kanseri ve diğer kanser türleri şüphesinde
- Kemik iliği sorunlarında
- Anemi şüphesinde
- Otoimmün rahatsızlık şüphesinde
Tam kan sayımı yani hemogram testi yapıldığı durumlar genel olarak bu şekilde. Aslında hemogram testi yapılması için hekimin mutlaka bir rahatsızlıktan şüphelenmesi gerekmez. Yapılması kolay ve sonuçları kapsamlı olduğu için genel sağlık durumunu değerlendirmek için de hemogram testi istenebilir. Yani bu tür bir kan tahlili verecekseniz hemen endişeye kapılmanıza gerek yok.
Kolayca gerçekleştirilen hemogram testi nasıl yapılır?
Hemogram testi klasik yöntem olan kolunuzdan kan alınması ile gerçekleştirilir. Birlikte farklı testler yapılmayacaksa kişinin aç olmasına da gerek yoktur ama bunu size hekiminiz belirtir. Yapılan hemogram testinin sonuçları genel olarak aynı gün çıkar ama tabii ki incelemeyi yapan kuruma göre bu süre değişiklik gösterebilir.
Tamam da hemogram testi neyi gösterir, hangi değerlere bakılır?
- RBC kısaltması ile gösterilen kırmızı kan hücresi sayısı
- HGB kısaltması ile gösterilen hemoglobin
- HCT kısaltması ile gösterilen hematokrit
- MCV, RDW, MCH, MCHC kısaltmaları ile gösterilen kırmızı kan hücresi indeksleri
- PLT kısaltması ile gösterilen trombosit sayısı
- WBC kısaltması ile gösterilen beyaz kan hücresi sayısı
Hemogram testi için alınan kan, hücreleri ortaya çıkarmak için parçalanır ve seyreltme gibi farklı işlemler uygulanarak kanımızda bulunan hücrelerin özellikleri ortaya çıkarılır. Günümüzde bu işlemlerin büyük bir bölümü otomatik cihazlar tarafından gerçekleştiriliyor. Hemogram testi sonucunda bu değerlerin normal olup olmadığı görülür.
Hemogram testi sonuçlarındaki değerler kaç olmalı, anlamı nedir?
- Kırmızı kan hücresi sayısı
- Ortalama eritrosit hacmi
- Hemoglobin
- Hematokrit
- Ortalama eritrosit dağılım genişliği
- Ortalama eritrosit hemoglobini
- Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu
- Beyaz kan hücresi sayısı
- Trombosit sayısı
Kırmızı kan hücresi sayısı:
RBC kısaltması ile gösterilen kırmızı kan hücresi yani eritrosit ideal değeri 3,8 ile 5,3 milyon / ml olmalıdır. Bu hücrenin temel görevi oksijeni ve karbondioksidi taşımaktır. Sigara içenlerde, yüksek rakımda yaşayanlarda, ağır egzersiz yapanlarda bu değer yükselir. Kan kaybı, anemi ve gebelik gibi durumlarda ise RBC değeri düşer.
Ortalama eritrosit hacmi:
WCV kısaltması ile gösterilen ortalama eritrosit hacminin ideal değeri 80 ile 100 fl arasında olmalıdır. Demir eksikliğine bağlı anemide ya da talasemi hastalığında eritrosit hacmi küçülürken folik asit ve B12 eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan anemide eritrosit hacminin büyüğü görülür.
Hemoglobin:
Hb kısaltması ile gösterilen hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin içerisinde bulunan bir moleküldür. İdeal hemoglobin değeri 11,7 ile 15,5 g / dL arasında kabul edilir ancak Dünya Sağlık Örgütü’ne göre erkeklerde 13 g / dL, kadınlarda ise 12 g / dL altında olursa anemi hastalığının işaretidir.
Hematokrit:
MCV kısaltması ile gösterilen ortalama eritrosit hacmi ile RBC kısaltması ile gösterilen eritrosit sayısı çarpılarak Hct kısaltması ile gösterilen hematokrit değeri elde edilir. İdeal hematokrit değeri yüzde 35 ile yüzde 45 arasında olmalıdır.
Ortalama eritrosit dağılım genişliği:
RDW kısaltması ile gösterilen ortalama eritrosit dağılım genişliğinin değeri kadınlarda 11,9 ile 15,5 arasında, erkeklerde ise 11,6 ile 14,6 arasında normal kabul edilir. Demir eksikliğine bağlı anemide RDW değerinde artış görülür.
Ortalama eritrosit hemoglobini:
MCH kısaltması ile gösterilen ortalama eritrosit hemoglobininin değeri 30 – 34 pikogram arasında normal kabul edilir. Kırmızı kan hücrelerinin sahip olduğu hemoglobin miktarını gösteren MCH değeri, demir eksikliğine bağlı anemide düşer.
Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu:
MCHD kısaltması ile gösterilen ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonunun ideal değeri yüzde 30 – 36 arasında olmalıdır. Hb kısaltması ile gösterilen hemoglobin değerinin Hct kısaltması ile gösterilen hematokrit değerine bölünmesi ile hesaplanır. Kırmızı kan hücresinin yapısı bozulduğunda yükselir.
Beyaz kan hücresi sayısı:
WBC kısaltması ile gösterilen beyaz kan hücresi sayısının değeri 4400 ile 11000 mm3 arasında normal olarak kabul edilir. Vücudumuzun savunma mekanizmasının en önemli askerleri olan beyaz kan hücreleri lösemi, lenfoma ve enfeksiyon hastalıklarında artarken AIDS gibi hastalıklarda azalmaktadır.
Trombosit sayısı:
PLT kısaltması ile gösterilen trombosit sayısı 150000 ile 400000 ml arasında normal kabul edilir. Kan dolaşımındaki en küçük hücre olan trombositlerin sayısı stres, egzersiz, travma ve enfeksiyon gibi durumlarda geçici olarak 600000 ml bile olabilir ancak bu durum kalıcı hale geldiyse bazı hastalıklardan şüphelenilir.
Kanımızdaki hücrelerin tüm özelliklerini ortaya çıkaran tam kan sayımı testi yani hemogram nedir, kaç olmalı gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi hemogram hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
