Ukrayna’dan Türkiye’ye davet: O gemiye el koyun
Seher Alp
4 min read
Ukrayna, Rusya’nın işgali altındaki Berdyansk Limanı’ndan alınan Ukrayna tahılını taşıdığını argüman ettiği Rus bandıralı yük gemisi Zhibek Zholy‘nin Türkiye’nin alıkoymasını ve tutuklamasını istedi. Reuters’ın haberine nazaran, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, Zhibek Zholy gemisinin Berdyansk’ta Ukrayna’ya ilişkin olduğunu söylediği yaklaşık 4 bin 500 ton tahılın birinci partisinin yüklediğini açıkladı.
Ukrayna Başsavcılığı’nın, Türkiye’nin Adalet Bakanlığı’na gönderdiği 30 Haziran tarihli mektupta Zhibek Zholy’nin “Ukrayna tahılının yasadışı ihracatına” karıştığı ve 7 bin tonluk bir yükle Türkiye’nin Karasu Limanı’na yöneldiği belirtildi.
Başsavcılığın, Türkiye’den “gemiyi incelemesini, isimli inceleme için tahıl örneklerine el koymasını, tahılın menşei hakkında bilgi talep etmesini” istediği mektupta, Ukrayna’nın ortak bir soruşturma yürütmeye de hazır olduğu belirtildi.
Bir Rus yetkilisi perşembe günü yaptığı açıklamada, birinci yük gemisinin birkaç ay ortadan sonra Zhibek Zholy’nin ismini vermeden Berdyansk Limanı’ndan ayrıldığını söylemişti.
Refinitiv isimli gemi takip sitesine nazaran Zhibek Zholy, Karasu Limanı yakınlarda demirlemiş halde bulunuyor.
Ukrayna, Rus kuvvetlerini ele geçirdiği bölgelerden tahıl çalmakla suçluyor. Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetleri tarafından denetim edilen Ukrayna limanları Berdyansk ve Mariupol’dan tahıl sevkiyatlarına yine başlamaya hazır olduklarını iletmişti.
BBC GEMİNİN SEYRİNİ TAKİP ETTİ
BBC ise Zhibek Zholy isimli geminin Berdyansk’tan Karasu’ya kadarki seyrini takip etti. BBC araştırmasında, gemi 22 Haziran’da Rusya‘nın Novorossisk‘ten demir aldıktan sonra Azak Denizi’nde vericilerini kapattığını, geminin Berdyansk limanına gittiğini ve oradan Türkiye’ye gittiğini ortaya çıkardı.
Berdyansk kenti Ukrayna’nın güneyindeki Zaporizhzhia bölgesinde, Azak Denizi kıyısında bulunuyor.
Geminin kentten ayrılışı, Rusya’nın işgal altındaki Zaporizhzhia bölgesine atadığı vali Yevhen Balytskyi tarafından Telegram üzerinden duyurulmuştu. Balytskyi 7 bin ton tahılın “dost ülkelere” yanlışsız yola çıktığını açıklamış, limanın etrafındaki deniz mayınlarının temizlendiğini ilan etmiş ve “geminin güvenliğinin Rusya’nın Karadeniz Donanması tarafından sağlanacağını” belirtmişti.
Haberde, Balytskyi daha sonra paylaşımını değiştirerek geminin taşıdığı yük ve gideceği ülkeye dair referansları sildiğine yer verildi. Geminin donanma eşliğinde kentten ayrılışının görüntüsü birden fazla Kremlin yanlısı Telegram hesabında da paylaşıldı.
BBC haberinde Telegram’da yayınlanan görüntüdeki manzaralar ile Berdyansk limanının uydu fotoğraflarının uyuştuğunu ileri sürdü. Haberde, görüntüdeki hava durumu ve limandaki gölgelerin imajların 28 Haziran’da çekildiğine işaret ettiğine yer verildi.
Haberde Berdyansk’tan ayrılan gemi ile Türkiye açıklarında bekleyen gemiye ait imajların Ukraynalı denizcilik uzmanlarına teyit ettirildiğine yer verildi.
Haberde şu tabirlere yer verildi:
“Geminin Berdyansk limanından evvelki hareketlerini de kayıtlardan ortaya çıkardık.
Gemi 22 Haziran’da Türkiye’den demir alarak Rusya’nın Novorossisk kentine yük götürdü.
Daha sonra işgal altındaki Ukrayna topraklarına yaklaşırken takip aygıtını kapattı.
29 Haziran’da ise takip aygıtını tekrar açtı.
Bu aygıtın paylaştığı datalar, geminin bu süreçte su içinde alçaldığını ortaya koyuyor ve bu da geminin yük aldığına işaret ediyor.
Lloyd’s List Intelligence bilgi tahlil şirketinin piyasalar editörü Michelle Bockmann, vericinin kapatılmasının ‘şüpheli bir hareket’ olduğunu söylüyor.
Bockmann, Azak Denizi’nde pek çok kargo gemisinin takip aygıtını kimi bölgelerde kapattığını ancak hedefledikleri limana varınca vericiyi tekrar açtığını belirtiyor.
Kiev bir müddettir Rusya’yı Ukrayna tahıllarını çalmak ve Ukrayna limanlarını ablukaya almakla suçluyor. Rusya ise bu savları reddediyor.
Zhibek Zholy gemisinin kesin amacının Karasu mu olacağı, yoksa Boğazlar’dan geçerek bilinmeyen bir amaca hakikat mu ilerleyeceği şimdi net değil.
Reuters’a konuşan geminin sahibi olan Kazakistan merkezli KTZ Express şirketi, geminin Rus bir şirket tarafından kiralandığını söyledi.
Şirket, taraflarla görüşme halinde olduklarını ve memleketler arası yaptırımlara uyacaklarını açıkladı.”
